Γιάννης Μπεχράκης

Athens Photo World

Ο Γιάννης Μπεχράκης, φωτορεπόρτερ και κάτοχος του βραβείου Pulitzer, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Σπούδασε φωτογραφία στο Athens School of Arts and Technology και πηρε το BA (Hons) στη φωτογραφία από το Πανεπιστήμιο του Μίντλεσεξ. Για το Reuters από το 1987, κάλυψε ορισμένα από τα σημαντικότερα διεθνή γεγονότα των τελευταίων τριών δεκαετιών. Ανάμεσα σε πολλά ελληνικά και διεθνή βραβεία, ο Γιάννης ανακηρύχθηκε τρεις φορές Ευρωπαίος φωτορεπόρτερ της χρονιάς από τη Fuji, στο Λονδίνο το 1999, στη Βαρκελώνη το 2002 και στη Ρώμη το 2004. Το 2000 έλαβε το βραβείο John Faber από το Overseas Press Club of America στη Νέα Υόρκη και την ίδια χρονιά του απονεμήθηκε το πιο σημαντικό ελληνικό δημοσιογραφικό βραβείο, το Βραβείο του Ιδρύματος Μπότση, από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το 2000, ο Μπεχράκης κέρδισε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία Γενικών Ειδήσεων, από το World Press Photo και αργότερα το βραβείο Bayeux για τους πολεμικούς ανταποκριτές το 2002 και το 2016. Το 2011 του απονεμήθηκε από τον NPPA (Εθνικός Σύνδεσμος Φωτογράφων Τύπου) βραβείο αριστείας στην κατηγορία Γενικών Ειδήσεων στο διαγωνισμό Best of Photojournalism. Το 2012 και το 2015 βραβεύτηκε στο σημαντικό διαγωνισμό POYi (Διεθνής Διαγωνισμός για τις Φωτογραφίες της Χρονιάς) από το Πανεπιστήμιο του Μιζούρι. Το 2015 ανακηρύχθηκε φωτορεπόρτερ της χρονιάς από τον «Guardian» και το Reuters και κέρδισε το χρυσό βραβείο στο διαγωνισμό φωτορεπορτάζ Days Japan International Awards. Ο Μπεχράκης διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στην ομάδα του Reuters που κέρδισε το Pulitzer στην κατηγορία Φωτογραφίας Επικαιρότητας για την κάλυψη της προσφυγικής κρίσης το 2015. Υπήρξε μέντορας και δάσκαλος του φωτορεπορτάζ και έδινε τακτικά διαλέξεις στη σχολή Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα. Το 2017 έγινε Senior Editor, Special Projects του Reuters και πρεσβευτής του φωτογραφικού τμήματος. Ο Γιάννης Μπεχράκης απεβίωσε στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2019.
Normandy 2016 ©Enric Marti/AP

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΕΧΡΑΚΗΣ / EYEWITNESS / 30 ΧΡΟΝΙΑ

Η πολιορκία του Σαράγεβο, η πτώση της Καµπούλ, η Αραβική Άνοιξη. Ο λιµός
στη Σοµαλία, οι πόλεµοι στο Ιράκ και τη Συρία, η ευρωπαϊκή προσφυγική κρίση. Μέσα σε τρεις δεκαετίες, ο βραβευµένος µε Pulitzer φωτογράφος Γιάννης Μπεχράκης υπήρξε µάρτυρας µερικών εκ των πιο εµβληµατικών στιγµών της Ιστορίας. Ο Μπεχράκης, βετεράνος φωτογράφος του Reuters, κατέγραψε µαζικές µετακινήσεις λαών σε τρεις ηπείρους, ωθούµενος από την επιθυµία του να δείξει στον κόσµο τί συνέβαινε στις εµπόλεµες ζώνες και στις χώρες που βρίσκονταν σε κρίση. Οι εικόνες του µεταφέρουν τη σκληρότητα των µαχών και τον τρόµο των συγκρούσεων, µια υπενθύµιση ότι στον πόλεµο η µαζική φυγή είναι αναπόφευκτη. Διηγούνται ιστορίες θάρρους και επιµονής, ελπίδας σε καιρούς µεγάλων δεινών, ιστορίες ανυπέρβλητων ανθρώπων. «Ήθελα να είµαι η φωνή των κατατρεγµένων και τα µάτια του παγκόσµιου κοινού» ανέφερε ο Μπεχράκης το 2016. «Το να δουλεύω στο Reuters σημαίνει ότι το κοινό µου είναι ολόκληρος ο πλανήτης και αυτή είναι µια µεγάλη ευθύνη στους ώµους µου. Μέσα από τις φωτογραφίες και τα ρεπορτάζ µου, κανείς δεν µπορεί να πει ότι δεν ήξερε.» Στη διάρκεια όλης της καριέρας του, ο Μπεχράκης εστίαζε το φακό του στους ανθρώπους. Σε µια από τις πρώτες του αποστολές σε ασπρόµαυρο φιλµ, στην κηδεία του ηγέτη της Ισλαµικής Eπανάστασης Αγιατολάχ Χοµεϊνί, το 1989, γυναίκες µε χιτζάµπ πενθούν υπό το άγρυπνο βλέµµα των φρουρών. Στα σύνορα του Ιράκ µε την Τουρκία, το 1991, δεκάδες Κούρδοι πρόσφυγες προσπαθούν να αρπάξουν ένα κοµµάτι ψωµί κατά τη διανοµή ανθρωπιστικής βοήθειας. Κατά τη διάρκεια άγριων µαχών µεταξύ σερβικών δυνάµεων και Αλβανόφωνων το 1998, ένας ντόπιος κοιτάζει το φακό του Μπεχράκη µέσα από την τρύπα που άφησε σφαίρα σε ένα θρυµµατισµένο παράθυρο λεωφορείου. Ενώ κάλυπτε τον εµφύλιο πόλεµο της Σιέρρα Λεόνε το 2000, ο Μπεχράκης µόλις επιβίωσε µιας ενέδρας κατά την οποία σκοτώθηκαν ο Kurt Schork, δηµοσιογράφος του Reuters και ένας από τους πιο στενούς του φίλους, και ο κάµεραµαν του Associated Press Miguel Gil Moreno. Ο Μπεχράκης τράβηξε αυτή που φοβόταν ότι ίσως είναι η τελευταία του φωτογραφία. Ένα αυτοπορτρέτο, στο οποίο κοιτάζει ταλαιπωρημένος και αποκαρδιωµένος προς τον ουρανό. Δεν πέρασε πολύς καιρός µέχρι να ξαναγυρίσει στην ενεργό δράση. Το 2015, η Ευρώπη αντιµετώπισε τη µεγαλύτερη προσφυγική κρίση από τον Δεύτερο Παγκόσµιο Πόλεµο και η πατρίδα του, η Ελλάδα, βρέθηκε στην πρώτη γραµµή των γεγονότων. Για τον Μπεχράκη, του οποίου η γιαγιά είχε διαφύγει από τη Μικρά Ασία ως πρόσφυγας το 1922, το θέµα έγινε και προσωπικό. Η κάλυψη της κρίσης έφερε στον Μπεχράκη τη µεγαλύτερη τιµή της καριέρας του: το βραβείο Pulitzer το 2016. Ταυτόχρονα απέδωσε δύο από τις πιο αναγνωρίσιµες και δηµοφιλείς φωτογραφίες του: έναν τεράστιο κόκκινο ήλιο πάνω από µια φουσκωτή βάρκα γεµάτη Σύρους πρόσφυγες, ακυβέρνητη καταµεσής του Αιγαίου Πελάγους, και έναν Σύρο πατέρα να κουβαλάει και να φιλάει την κόρη του περπατώντας στο δρόµο µέσα στη βροχή, µε µια µαύρη πλαστική σακούλα ριγµένη στους ώµους του, σαν κάπα υπερήρωα. Είχε πάντα για πυξίδα του, όπως έλεγε, τη µετάδοση της ιστορίας µε τον καλύτερο τρόπο. «Πραγµατικά πιστεύω ότι το φωτορεπορτάζ και η δηµοσιογραφία στα σωστά χέρια µπορούν να κάνουν τον κόσµο καλύτερο».

Καρολίνα Τάγαρη / Reuters